Ołowianka – od elektrowni do filharmonii

 

W tym roku minęło 25 lat od wyłączenia z eksploatacji Elektrociepłowni Ołowianka w Gdańsku i przekazania jej budynków Skarbowi Państwa na cele kultury. W ciągu następnych lat zostały one zrewitalizowane i zaadaptowane na Centrum Muzyczno-Kongresowe. Tutaj swoją siedzibę ma Polska Filharmonia Bałtycka im. Fryderyka Chopina w Gdańsku, której mecenasem jest PGE Polska Grupa Energetyczna.

Pomysłodawcą tego nowatorskiego przedsięwzięcia, wymagającego dużej wiary i nieszablonowego patrzenia w przyszłość, był prof. Roman Perucki, dyrektor Polskiej Filharmonii Bałtyckiej, zainspirowany podobnym projektem zrealizowanym w Norrkoeping  (Szwecja). Inicjatywę wsparł ówczesny prezes Elektrociepłowni Wybrzeże (obecnie PGE Energia Ciepła S.A.), Waldemar Dunajewski.

–  Przyjaciele zaprosili mnie do oddalonej o 150 km od Sztokholmu miejscowości Norrkoeping. Na wyspie, w budynkach po starej elektrociepłowni, mieściła się filharmonia z wodospadem pośrodku obszernego foyer. A oprócz niej – muzeum, restauracje, tawerny i puby. Wtedy pomyślałem o starej elektrociepłowni, która miała ulec likwidacji. Dlaczego by nie zbudować czegoś takiego w Gdańsku? Gdy pojechałem na Ołowiankę, popatrzyłem i powiedziałem sobie – tutaj zbudujemy nową filharmonię! Inicjatywa nietypowej rewitalizacji i adaptacji obiektu przemysłowego zyskała wsparcie wojewody oraz ówczesnego prezesa Elektrociepłowni Wybrzeże, a także i mieszkańców. – wspomina Roman Perucki, dyrektor Polskiej Filharmonii Bałtyckiej

Od 25 lat do dzisiaj symbolicznie cały czas jesteśmy związani z dawną elektrociepłownią. Nieprzerwanie od momentu zakończenia jej eksploatacji Polska Filharmonia Bałtycka może liczyć na nasz mecenat. Nasi pracownicy, patrząc na budynki „Ołowianki”, z sentymentem wspominają swoje dawne miejsce pracy. Jestem przekonana, że są dumni z tego, że w dawnej hali turbin starej elektrociepłowni rozbrzmiewa dzisiaj muzyka, a my jesteśmy mecenasem tego miejsca. – powiedziała Elżbieta Kowalewska, dyrektor Oddziału Wybrzeże PGE Energia Ciepła S.A. – Naszym najważniejszym zadaniem jest zapewnienie mieszkańcom Trójmiasta bezpieczeństwa energetycznego. Jednak angażujemy się także we wsparcie ważnych dla lokalnej społeczności inicjatyw i wydarzeń.  Wspieramy zarówno małe, choć niezwykle ważne dla mieszkańców inicjatywy,  jak i angażujemy się w projekty o znaczeniu regionalnym, a w skali całej Grupy Kapitałowej PGE – ogólnopolskie. – dodała Elżbieta Kowalewska.

Pierwsza elektrownia gdańska powstała na wyspie „Ołowianka” w 1899 roku.  W XVI wieku mieściły się tam składowiska ołowiu, stąd też nazwa miejsca. Wybudowana na wyspie elektrownia również zyskała miano „Ołowianki”. Przez lata elektrownia był modernizowana i rozbudowywana. Główny jej budynek od strony Motławy imponował dekoracyjną neogotycką fasadą, która była bogato zdobiona rozetami, flankami, wieżyczkami i basztami, co cechowało budownictwo przemysłowe XIX wieku. 25 marca 1945 r. na „Ołowiankę” zrzucona została bomba, niszcząc budynki oraz wyposażenie. Elektrownia ponownie zaczęła działać w sierpniu 1945 r., a w 1962 r. została przekształcona w elektrociepłownię.

W 1997 r. nastąpiło zakończenie eksploatacji EC Ołowianka. Niemal 100-letni okres użytkowania i przeprowadzania modernizacji spowodował, że technicznie niemożliwe stało się dalsze jej unowocześnianie.

Symbolicznym zakończeniem pewnej epoki i wkroczeniem w nową erę oraz zwiastunem przyszłości był demontaż w 1997 r. ostatniego turbozespołu elektrociepłowni, który odbywał się przy akompaniamencie orkiestry.

Projekt architektoniczny nowej siedziby Polskiej Filharmonii Bałtyckiej stworzył inż. architekt Marcin Kozikowski, a źródłami finansowania były fundusze Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego oraz środki unijne. Realizacja inwestycyjna trwała nieprzerwanie od 1998 roku do 2007, kiedy nastąpiło uroczyste otwarcie kompleksowo wyposażonego Centrum Muzyczno-Kongresowego.


Spichlerz Królewski i elektrownia na Ołowiance na fotografii z 1935 roku.


Rok 1997 – zakończenie eksploatacji EC Ołowianka po niemal 100 latach użytkowania.

 

 

 

Newsletter